Son yıllarda, kolon kanseri genç yaş gruplarında da büyük bir endişe kaynağı haline gelmeye başladı. Geleneksel olarak yaşlı bireylerde daha sık görülen bu hastalığın, son dönemde 20'li ve 30'lu yaşlardaki bireyler arasında teşhis edilme oranının artması sağlık uzmanlarını alarma geçirdi. Peki, bu artışın nedenleri neler? Aile geçmişinden yaşam tarzına kadar pek çok faktör, kolon kanseri riskini artırabilir. Maakdoduğumuz bu yazıda, gençlerde kolon kanseri risk faktörlerini ve bu durumun önüne geçmek için alınacak önlemleri inceleyeceğiz.
Kolon kanseri, kalın bağırsakta oluşan tümörlerle karakterize edilen bir kanser türüdür. Genellikle polip adı verilen hücrelerin zamanla kötü huylu tümörlere dönüşmesi ile başlar. Gençlerde kolon kanserinin artış göstermesi, modern yaşam tarzı değişiklikleri ve genetik faktörlerin bir kombinasyonu olarak değerlendirilmektedir. Özellikle obezite, yüksek kalorili ve düşük lifli diyetler, hareketsiz yaşam tarzları ve sürekli stres gibi etkenler, gençlerin kolon kanseri riskini artıran başlıca unsurlar arasında yer almaktadır.
Çeşitli araştırmalar, gençlerde kolon kanseri teşhisi koyulan bireylerin sayısının son on yılda önemli ölçüde arttığını ortaya koymaktadır. Özellikle, 20-34 yaş arasındaki genç yetişkinlerde görülme sıklığı, 1970'lerin başından bu yana neredeyse iki katına çıkmıştır. Birçok sağlık uzmanı, bu durumu sağlıklı beslenme alışkanlıklarının azalması ve fiziksel aktivitenin düşmesi ile ilişkilendirmektedir.
Kolon kanseri risk faktörleri yaş, cinsiyet ve genetik yatkınlık gibi unsurları içermektedir. Ancak özellikle genç bireylerde dikkat edilmesi gereken bazı özel durumlar mevcuttur. Ailede kolon kanseri öyküsü bulunan bireyler, hastalığa yakalanma riskini artıran ilk gruptur. Genetik sendromlar, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları da risk faktörleri arasında yer almaktadır.
Beslenme alışkanlıkları da kolon kanseri riskini etkileyen önemli bir faktördür. Düşük lifli, işlenmiş gıdalarla dolu bir diyet benimseyen gençler, kolon kanserine daha yatkın olabilirler. Özellikle fast food tüketiminin artması, obezite sorununu beraberinde getirmiştir ve obezite, kolon kanseriyle bağlantılı olan bir diğer risk faktörüdür.
Hareketsiz bir yaşam tarzı, gençlerin kolon kanseri riski üzerinde de etkili bir faktördür. Yapılan çalışmalar, düzenli fiziksel aktivite ile kolon kanseri riski arasında ters bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yani, daha aktif bir yaşam tarzı, bu kanser türünde riskin azalmasına yardımcı olabilir.
Psikolojik faktörlerin de etkisi göz ardı edilmemelidir. Stres, kaygı ve depresyon gibi durumlar, genel sağlık üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Stres hormonları, bağışıklık sistemini zayıflatarak, kanser hücrelerinin gelişimini tetikleyebilir.
Gençlerin kolon kanseri riskini azaltmak için atabilecekleri adımlar bulunmaktadır. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinmek, yani bol sebze ve meyve tüketmek, lifli gıdaları tercih etmek ve işlenmiş gıdalardan uzak durmak önemlidir. Ayrıca, düzenli egzersiz yapmak ve mümkünse obeziteden kaçınmak da bu riskin azaltılmasında kritik rol oynamaktadır.
Sonuç olarak, kolon kanseri gençlerde de artan bir tehdit oluşturmaktadır. Genç yaştaki bireylerin sağlıklarını korumak için bilinçli yaşam tarzı seçimleri yapmaları büyük önem taşımaktadır. Unutulmamalıdır ki, erken teşhis kolon kanserinde yaşam kurtarıcı bir faktördür. Eğer sizde ya da tanıdıklarınızda kolon kanseri belirtileri mevcutsa, mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılması gerekmektedir. Unutmayın, sağlığınızı öncelikli olarak düşünmek, geleceğinizi güvence altına almanın en iyi yoludur.